Share This Article
Birçok öğrenci kazandığı üniversitelere, İstanbul’daki kira fiyatları ve yurt ücretleri nedeniyle kayıt olamadı. Ekonomiyi kanun ile, kanun hükmünde kararnamelerle kontrol etmeye çalışan, bu amaçla konut kiralarına yüzde 25 zam sınırı kararını uzatan hükümet; ev sahibinin de kiracının da, herkesin haklı olduğu bir kaotik düzen yarattı.
Çatışmalar, kavgalar, mahkemeler; hiçbir ev sahibi ve kiracıda huzur kalmadı. Kur Korumalı Mevduat ile parası olan hiçbir şey yapmadan zenginliğine zenginlik kattı. Mevduatın finansmanı ise hazineden, yani çalışan ve vergi veren vatandaştan sağlandı. Dünyada aylardır gıda endeksi gerilerken, Türkiye’de patates bir yılda yüzde 78 zamlandı. İşte 2023 yılı ekonomik verilerinin özeti…
Kiracılar neler yaşadı?
1- Ocak ayında konut fiyatlarında İstanbul’da m2 başına ortalama kira 106,04 lira olurken, bu fiyat tüm yıl boyunca artarak kasım ayında 170,84 liraya ulaştı. Bir yıllık artış oranı ortalama yüzde 85
2- Ocak ayında ortalama 10 bin 700 lira olan İstanbul’daki konut kirası, kasım ayında 17 bin 84’e çıktı.
3- İstanbul’da yıllık artışın en çok yaşandığı ilçeler yüzde 176 ile Silivri, yüzde 153 ile Şile, yüzde 144 ile Sultanbeyli, yüzde 142 ile Sancaktepe ve yüzde 138 ile Tuzla oldu.
4- Hükümetin konut kiralarında maksimum yüzde 25 zam kararı 2023 yılında da uygulandı.
5- Adalet Bakanlığı bu yıl kira uyuşmazlıkları davalarının artması üzerine ‘arabuluculuk’ sistemi getirdi. 1 Eylül’de uygulanmaya başlanan arabuluculuk sistemine 1 ayda 25 bin kişi başvurdu.
6- 1 Eylül’den itibaren başlatılan kira uyuşmazlıklarında arabuluculuk sistemine bugünen kadar 76 bin 780 başvuru oldu, bu başvurulardan 32 bin 98’i anlaşmayla sonuçlandı
7- Enflasyon ve yüzde 25 sınırı nedeniyle 2023 yılındaki ev sahibi – kiracı davaları sayısı 2022’ye göre iki kat arttı. Bazı mahkemeler yoğunluk nedeniyle 1 yıl sonrasına gün verdi.
Öğrenci yurtlarında durum ne?
1- 2023 yılında KYK yurt ücretlerinde Tip 1 ücreti aylık 345 lira, Tip 2 ücreti aylık 405 lira, Tip 3 ücreti aylık 480 lira, Tip 5 ücreti aylık 510 lira ve Tip 6 ücreti aylık 570 lira oldu. 2022 yılına göre yüzde 80 zam yapıldı.
2- İstanbul Büyükşehir Belediyesi, 2023 yılında öğrenci yurdu sayısını 14’e çıkardı. Kapasite 5 bin yatağa yükseltildi.
3- 25 Ekim’de Aydın’daki Güzelhisar Kız Öğrenci Yurdu’nda asansör içindeki öğrencilerle beraber düştü. Zeren Ertaş hayatını kaybetti. 15 öğrenci yaralandı. Öğrencilerin daha önce birçok kez asansörde kaldığı ve KYK yönetimine şikayette bulundukları ortaya çıktı.
4- Zeren Ertaş’ın vefat etmesinin ardından Türkiye’deki birçok KYK yurdunda asansörlerin bakımlarının yapılmadığı ortaya çıktı. Öğrenciler protesto gösterilerinde bulundu.
5- 2023 yılında İstanbul’daki özel yurtların ücretleri yüzde 100 arttı. Yıllık ortalama ücret 100 bin lira olurken, bazı yurtların yıllık ücreti 300 bin liraya çıktı.
Gıda fiyatları nasıl arttı? Hayat masrafları neydi ne oldu?
1- TÜİK rakamlarına göre Tüketici Fiyat Endeksi 12 aylık ortalama değişim oranı yüzde 53,40 oldu. ENAG’a göre ise bu oran yüzde 129,27
2- TÜİK rakamlarına göre Üretici Fiyat Endeksi 12 aylık ortalama değişim oranı yüzde 53,15 oldu.
3- İstanbul’da 2023 yılının başında ekmek fiyatı 5 lira iken, yılın sonunda 8 liraya yükseldi.
4- Dünyada gıda fiyatlarının son 25 ayın en düşük seviyesine gerilediği 2023 yılında, Türkiye’de öne çıkan gıda kalemlerindeki artışlar şöyle:
- Çay: Yüzde 64,18
- Çekirdek: Yüzde 41,49
- Domates: Yüzde 10,52
- Taze Fasulye: Yüzde 24,14
- Fındık: Yüzde 93
- Hamsi: Yüzde 95,37
- Ispanak: Yüzde 87,37
- Kuru Fasulye: Yüzde 73,27
- Koyun Sütü: Yüzde 30,45
- Marul: Yüzde 60,36
- Nohut: Yüzde 32,66
- Patates: Yüzde 78,51
- Pırasa: Yüzde 121,41
- Pirinç: Yüzde 29,84
- Sarımsak: Yüzde 44,65
- Şeftali: Yüzde 100,62
- Şeker Pancarı: Yüzde 265,85
- Sığır: Yüzde 93,63
- Taze Soğan: Yüzde 31,34
- Tütün: Yüzde 113,50
- Odun: Yüzde 89,5
5- Türkiye’de 2022 yılında açlık sınırı 4 kişilik bir aile için 8 bin 130 lira olarak açıklanmıştı. 2023 yılının sonunda bu rakam 13 bin 638 liraya yükseldi.
6- Dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı 26 bin 483 liradan 44 bin 573 liraya çıktı
7- Bekar bir çalışanın aylık yaşama maliyeti 17 bin 803 liraya çıktı.
Kur ve emtia fiyatları ne oldu?
1- 2023 yılına 18.70 lira ile giren dolar kuru, yılı kapatırken 28,99 lira seviyesinde işlem görüyor. Değişim oranı yüzde 55. Bir asgari ücret ile 454 dolar alınabiliyordu.
2- 2023 yılına 19,98 lira ile giren euro kuru, yılı 31 lira civarında kapattı. Bir yıllık artış yüzde 58.
3- BIST 100 endeksi 2023’ün ilk günlerinde 5.560 seviyelerindeyken, yıl sonunda 7.990 seviyesinde. Yükseliş oranı yüzde 43.
4- Yılın ilk günü gram altın fiyatı 1100 lira iken, yıl bitiminde ise bu fiyat 1890 lira. Artış oranı yüzde 71.
5- Gümüş yıla 13,88 lira civarında giriş yaparken, bugünkü değeri 22,27 lira. Değişim oranı yüzde 60.
6- 1 Ocak 2023 tarihinde Bitcoin fiyatı 16.547 dolar seviyesindeydi. Şu an ise 41 bin dolar civarında. Artış oranı yüzde 172. 1 Ocak 2023 tarihinde bir asgari ücret 0,027 BTC‘ye denk geliyordu.
