Pablo Neruda kimdir? Şiirin ve politikanın ikonik sesi…
Share This Article
Pablo Neruda, 20. yüzyılın en etkili şairlerinden biri olarak kabul edilir ve şiirlerinde aşkı, doğayı, siyaseti ve sosyal adaleti güçlü bir şekilde ifade etmiştir. Asıl adı Ricardo Eliecer Neftalí Reyes Basoalto olan Neruda, 12 Temmuz 1904’te Şili’nin Parral şehrinde doğmuştur; babası demiryolu işçisi, annesi ise öğretmendir. Annesini küçük yaşta kaybetmiştir. Neruda, 13 yaşındayken yerel gazetelerde yazmaya başlamış ve 1920’de “Pablo Neruda” takma adını kullanmaya başlamıştır. Bu takma adı, Çek şair Jan Neruda’dan esinlenerek almıştır ve daha sonra yasal adı olarak kalmıştır. Şair, ilk şiirlerini 1914 kışında yazmıştır. Santiago’daki Şili Üniversitesi’nde Fransızca ve pedagoji okumuş, ancak edebiyata olan tutkusu onu tamamen şiire yöneltmiştir.
Pablo Neruda Kimdir?
Neruda, edebi kariyerine erken yaşta başlamış ve kısa sürede tanınmıştır. 1927-1935 yılları arasında hükümetin elçisi olarak Burma, Seylan, Java, Singapur, Buenos Aires, Barselona ve Madrid’te görev yapmış. 1939’da Paris’te İspanyol göçmenler için konsolosluk görevine getirilmiş ve 1970’de Şili’nin Fransa Büyükelçisi olarak atanmıştır. Neruda, hayatı boyunca sosyal ve siyasi konulara duyarlılık göstermiş, ülkesindeki ve İspanya’daki faşizme karşı durmuştur. 1945’te senatör seçilmiş ve Şili Komünist Partisi’ne katılmıştır.
Pablo Neruda’nın yayınlanmış kitapları nelerdir?
Neruda’nın edebi kariyeri boyunca birçok önemli eseri yayınlanmıştır; bunlar arasında ilk kitabı Crepusculario (Alacakaranlık) (1923) ve en tanınmış eserlerinden biri olan Veinte poemas de amor y una canción desesperada (Yirmi Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı) (1924) bulunmaktadır. Ayrıca Tentativa del hombre infinito (Sonsuz İnsanın Girişimi) (1925), sürrealist şiirlerini içeren Residencia en la tierra (Yeryüzü Konukluğu) (1933), İspanya İç Savaşı’na tepki olarak yazdığı España en el corazón (Kalbimdeki İspanya) (1937), Güney Amerika’nın epik bir anlatımı olan Canto general (Evrensel Şarkı) (1950) ve Los versos del capitán (Kaptanın Dizeleri) (1952), Odas elementales (Elementer Övgüler) (1954), Cien sonetos de amor (Yüz Aşk Sonesi) (1961), Memorial de Isla Negra (Kara Ada Defteri) (1964), Extravagario (Taşkın Dalga) (1958), El mar y las campanas (Deniz ve Çanlar) (1973), ve Libro de las preguntas (Sorular Kitabı) (1974) gibi eserler de bulunmaktadır. Düzyazı eserleri arasında El habitante y su esperanza (Sakin ve Umut) (1925) ve anı kitabı Confieso que he vivido (Yaşadığımı İtiraf Ediyorum)(1974) yer almaktadır.
Pablo Neruda’nın aşk sözleri
Neruda, aşkı en yoğun ve tutkulu şekilde ifade eden şairlerden biridir. Şiirlerinde aşkın hem coşkusunu hem de acısını derinlemesine işlemiştir. Onun aşk sözleri arasında “Aşk, bir su gibi akmaktır, yıldızlarla ve boğuk bir nefesle,”; “Seni seviyorum, ne olduğunu bilmeden, nereden olduğunu bilmeden, nasıl olduğunu bilmeden,”; “Bana dokunursan, dünyayı tutarsın,” ve “Aşk, bir yıldırım çarpmasıdır ve iki bedenin tek bir bal damlasıyla yenilmesidir” gibi unutulmaz ifadeler bulunmaktadır [kaynak dışı].
Pablo Neruda’nın popüler şiirleri nelerdir?
Pablo Neruda’nın popüler şiir kitapları arasında, Crepusculario (Alacakaranlık) (1923) Neruda’nın ilk kitabı. Veinte poemas de amor y una canción desesperada (Yirmi Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı) (1924) – Şairin en tanınmış eserlerinden biridir ve birçok dile çevrilmiştir. Neruda’nın diğer şiir kitapları şöyledir: Tentativa del hombre infinito (Sonsuz İnsanın Girişimi) (1925) Residencia en la tierra (Yeryüzü Konukluğu) (1933) – Sürrealist şiirlerini içerir. España en el corazón (Kalbimdeki İspanya) (1937) – İspanya İç Savaşı’na tepki olarak yazılmıştır. Canto general (Evrensel Şarkı) (1950) – Güney Amerika’nın epik bir anlatımıdır. Los versos del capitán (Kaptanın Dizeleri) (1952), Odas elementales (Elementer Övgüler) (1954), Cien sonetos de amor (Yüz Aşk Sonesi) (1961), Memorial de Isla Negra (Kara Ada Defteri) (1964), Extravagario (Taşkın Dalga) (1958), El mar y las campanas (1973), Libro de las preguntas (1974). Bu şiirler, Neruda’nın çok yönlü yeteneğini ve derinlikli duygularını yansıtır.
Neruda’nın en bilinen eseri olan “Yirmi Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı” İspanyolca’da en çok satan şiir kitabı olmuştur. Ayrıca, “Evrensel Şarkı” adlı eseri, Güney Amerika’nın tarihini, coğrafyasını ve insanlarını epik bir dille anlatmasıyla dikkat çeker.
Pablo Neruda sözleri nelerdir?
Neruda’nın sözleri arasında ise “Ben bir politik şair değilim, ama çağımın ve Latin Amerika’nın kaygılarının bir yankısı olabilirim,”; “Şiir, insanın ve dünyanın gelişiminden ayrı düşünülemez”, ve “Şairin görevi, isim vermek ve şeylerin varlıklarını tamamlamaktır”, ifadeleri dikkat çeker. Neruda ayrıca, “Yazmak için ihtiyacım olan tek şey, yazma isteği, bir kağıt ve bir kalemdir” ve “Ben ayın, çiçeklerin ve aşkın şairiyim,” diyerek kendi edebi anlayışını özetlemiştir. Neruda, şiirlerinde materyalist bir bakış açısına sahip olduğunu ve görünür, dokunulabilir şeyleri anlattığını ifade etmiştir.
Pablo Neruda nasıl öldü?
Neruda’nın ölümü uzun yıllar tartışmalara yol açmıştır. Resmi açıklamalara göre, 23 Eylül 1973’te prostat kanserinden ölmüştür. Ancak ölümünün, Şili’de 11 Eylül 1973’te gerçekleşen askeri darbenin ardından gelmesi, zehirlenerek öldürüldüğü iddialarını gündeme getirmiştir. Şoförü, Neruda’nın darbeden sonra zehirlendiğini iddia etmiştir. 2011 yılında, Neruda’nın ölümüyle ilgili soruşturma başlatılmış ve 2013 yılında mezarı açılarak otopsi yapılmıştır.
Başlangıçta zehir bulgusuna rastlanmamış, ancak 2015 yılında Şili hükümeti Neruda’nın ölümünden üçüncü bir tarafın sorumlu olmasının “kuvvetle muhtemel” olduğunu açıklamıştır. 2017’de uluslararası bir bilim insanı ekibi, Neruda’nın kanser ya da yetersiz beslenmeden ölmediğini tespit etmiştir. 2023’te McMaster Üniversitesi ve Kopenhag Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, Neruda’nın kanında Clostridium botulinum bakterisi bulunduğunu doğrulamış, ancak bu bakterinin ölümüne katkıda bulunup bulunmadığı henüz net değildir. Bazı uzmanlar, bulunan bakterinin ölümünden sonra çoğalmış olabileceğini belirtmiştir. Neruda’nın ölüm nedeni hala tam olarak aydınlatılamamış ve tartışmalar devam etmektedir.
Pablo Neruda’nın siyasi çalışmaları
Neruda, 1947’de Başkan González Videla’nın grevdeki madencilere yönelik baskıcı protestolarını protesto ettiği için, 2 yıl boyunca kendi ülkesinde kaçak yaşamıştır. 1949’da yurt dışına çıkmış ve 1952’ye kadar çeşitli ülkelerde bulunmuştur. Neruda, 1970 yılında Şili başkanlığına aday gösterilmiş, ancak daha sonra başkan seçilen Salvador Allende’yi desteklemiştir. Allende seçilince Neruda’yı Şili’nin Fransa elçisi olarak görevlendirmiştir. 1971 yılında edebiyat dalında Nobel Ödülü almıştır. 1972 yılında sağlık sorunları nedeniyle elçilik görevini bırakarak Şili’ye dönmüştür. Kendisi, Nâzım Hikmet adına Barış Ödülü de almıştır.
Pablo Neruda’nın edebi mirası ve etkisi
Neruda, sürrealist şiirlerden aşk şiirlerine, epik şiirlerden siyasi manifestolara kadar çeşitli tarzlar denemiştir. Şiirlerinde doğa, aşk, siyaset, sosyal adalet gibi çeşitli temaları işlemiş; Latin Amerika’nın tarihini, coğrafyasını ve insanlarını anlatmıştır. Duygusal derinliği ve imgeleriyle tanınır. 1950 Uluslararası Barış Ödülü, 1953 Lenin Barış Ödülü, 1971 Nobel Edebiyat Ödülü ve 1972 Struga Şiir Akşamları Altın Çelenk Ödülü gibi önemli ödüller almıştır. Eserleri, birçok yazar, şair ve sanatçıya ilham kaynağı olmuş; şiirleri müzik, film ve tiyatro eserlerine uyarlanmıştır. Isabel Allende, Gabriel Garcia Marquez gibi önemli yazarlar üzerinde etkisi görülmektedir. Şili’de ve dünyada sosyal adalet ve özgürlük mücadelesinin simgesi olmuştur. “Il Postino” (Postacı) filmi, Neruda’nın hayatından esinlenerek yapılmıştır. Şiirleri birçok müzisyene ilham vermiştir ve Neruda’nın yaşadığı evler, müze olarak ziyarete açıktır.
Neruda, sadece şiirleriyle değil, siyasi duruşu, insan sevgisi ve sosyal adalet arayışıyla da dünya çapında bir ikon olmuştur. Onun edebi mirası, günümüzde de ilham vermeye ve insanları etkilemeye devam etmektedir.